Uyap Avukat Portal Bölüm 1 Jaws İçin Gerekli Uygulamaların Yüklenmesi
( tarihinde yayınlandı)Herkese merhaba,
Bilgisayarı ekran okuma programıyla kullanan kör avukatlar için UYAP aracılığıyla elektronik imzalı dilekçe oluşturmak ve elektronik imza ile avukat.uyap.gov.tr adresinde yer alan avukat portal üzerinde oturum açarak dava dosyalarını kontrol etmekle ilgili 2013 yılında bir yazılı anlatım yapmıştım. Aradan geçen süreçte kullanılan programlar güncellendi. Avukat Portal arayüzünde bazı değişiklikler oldu ve anlatımı yenileme ihtiyacı oluştu. Bu nedenle yeni bir yazılı anlatım yaptım. Umarım yeni başlayanlar için iyi bir rehber olur.
Aşağıdaki anlatım; Jaws For Windows programının 2018 ve üstü versiyonlarının kurulu olduğu, Windows 7, Windows 8 ve Windows 10 işletim sistemlerinde 32 ya da 64 bit mimari fark etmeksizin geçerlidir. İşletim sistemi versiyonuna göre bazı ufak farklılıklar olabilir. Ancak temel mantık aynıdır.
Daha önce yapmış olduğum yazılı anlatımın hızla yayıldığını gördüğüm için küçük bir hatırlatma yapmak istiyorum. Ben; bilgisayarı Jaws For Windows adlı ekran okuyucusuyla kullanan, Ankara ilinde görev yapan bir kamu avukatıyım. Bilgisayar programlama işiyle uğraşmadığım gibi UYAP’ın geliştirilmesinde de herhangi bir görev almadım. Bu nedenle aşağıda anlatılanlar, UYAP hakkında genel bir klavuz değil mesleğimi yaparken, arkadaşlarımdan edinmiş olduğum bilgiler ve kendi kişisel tecrübelerimdir. Bu vesileyle bilgilerini benimle paylaşan, başlarını ağrıttığım tüm arkadaşlarıma da teşekkür ediyorum. Bu anlatımın oluşumunda onların da çok büyük payı bulunmaktadır.
Programın kullanımı herkesin kendi alışkanlıklarına göre değişiklik gösterebilir. İşin temel mantığı keşvedildikten sonra, her kullanıcı kendi yöntemini oluşturacaktır.
Bu yazıda öncelikle, gerekli programlar belirtilecek, ardından UYAP Doküman Editör programıyla dilekçe yazma ve imzalama işlemleri anlatılacaktır. Bunun ardından Avukat Portal üzerinde e-imza ile oturum açarak dava dosyalarının incelenmesi ve Avukat Portal’da yapılabilecek diğer işlemler incelenecektir.
1-GEREKLİ PROGRAMLAR VE SÜRÜCÜLERİN YÜKLENMESİ
1.1-Google Chrome Adlı İnternet Tarayıcısı
Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi tarafından yapılan duyurularda, portalların sadece gogle chrome adlı internet tarayıcısıyla kullanılabileceği belirtilmektedir. Bu nedenle mozilla firefox, internet Explorer, Microsoft edge gibi diğer tarayıcıların kullanımı şimdilik mümkün değildir. Bu noktada ek bir bilgi daha vermek yerinde olacaktır. İleride yapılacak çalışmalarla diğer tarayıcıların kullanımı mümkün olabilecekse de körlerin uzun yıllardır yoğun olarak kullandığı geleneksel internet Explorer adlı tarayıcının kullanılması ihtimali mümkün görülmemektedir çünkü Microsoft bu tarayıcıyı artık desteklememektedir. Microsoft tarafından artık geliştirilmeyen desteklenmeyen bir tarayıcı için çalışma yapılmayacağı tahmin edilmektedir.
Google chrome internet tarayıcısı,
https://www.google.com/intl/tr_ALL/chrome/
adresinden "chrome’u indirin" düğmesi tıklanarak indirilebilir.
Not: bu tarayıcı, bilgisayar internete bağlı olduğunda otomatik olarak güncellenmektedir. Bu nedenle versiyon kontrolü yapmaya ihtiyaç bulunmamaktadır.
1.2-Java Programının 32 Bit Mimariye Sahip Son Sürümü
Uyap Döküman Editör programı üzerinde dilekçe yazabilmek ve Avukat Portal üzerinde e-imza ile oturum açabilmek için kullandığımız programlar Java tabanında oluşturulmuştur. Bu nedenle bu işlemleri gerçekleştirebilmek için bilgisayarımızda Java programının kurulu olması gerekmektedir.
Önceki yıllarda, Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi tarafından Java programının 6.37 versiyonunun kurulu olması, kesinlikle güncelleme yapılmaması tavsiye edilmekteydi. Ancak son 1 yıldır Java programının en son sürümü kullanılabilmekte ve kullanılması tavsiye edilmektedir.
Google ve benzeri herhangi bir arama motoruna "32 bit java indir" benzeri bir ifade ile arama yaptırıp, gelen ilk sonuçlar arasında yer alması muhtemel Java’nın resmi web sayfasından en son sürümün indirme işlemi gerçekleştirilebilmektedir. Program sürekli güncellendiğinden burada indirme bağlantısı paylaşılamamaktadır çünkü paylaşılan bağlantı, yeni bir sürümün yayınlanmasıyla geçersiz hale gelecektir.
Eğer indirme Java’nın resmi web sayfası üzerinden gerçekleştirilmişse indirilen program java’nın kurulum dosyası değil javanın indirilmesini ve kurulumunu başlatacak bir kısa yol dosyası olacaktır. Bu nedenle Java’nın kurulumu esnasında bilgisayarın internete bağlı olması gerekmektedir. Aksi takdirde kurulum gerçekleşmeyecektir.
Javanın son sürümünün kullanılmaması halinde de işlemler gerçekleştirilebilecektir ancak sürekli olarak java’yı güncellemek isteyip istemediğimiz sorulacaktır. Bu nedenle son sürüm kullanılması tercih edilmelidir.
Bilgisayarımızda yalnızca bir tane java yüklü olmalıdır. javanın birden fazla sürümü yüklü durumda olduğunda, çeşitli hatalar oluşmaktadır. Yüklü olan java programlarını, denetim masasındaki program ekle kaldır menüsü içinden kontrol edebilirsiniz.
Bilgisayarda 64 bit mimariye sahip bir işletim sistemi yüklü olsa bile javanın 32 bit mimariye sahip olan sürümünün kurulması gerekmektedir. Aksi takdirde ek ayarlar yapılmasına ihtiyaç duyulacaktır.
1.3-Java Access Bridge
Jaws programı Java tabanlı programların ara yüzlerini seslendirememektedir. Bu nedenle Java programı kurulduktan sonra, Java Access Bridge özelliğinin etkinleştirilmesi gerekmektedir. İşletim sisteminin 32 bit ya da 64 bit mimariye sahip olması durumuna göre etkinleştirme işlemi farklılık göstermektedir.
32 bit mimariye sahip Windows işletim sistemi için;
Denetim Masası’na girip, Tab tuşuyla Erişim Kolaylığı’na kadar ilerleyip Enter tuşuyla giriş yapılır. Şimdi imleç, Erişim Kolaylığı Merkezi üzerindedir. Bir kere daha Enter tuşuna basılarak, Erişim Kolaylığı Merkezi penceresi açılır. Tab tuşuyla Java Access Bridge adlı seçim kutusuna kadar gelip, Boşluk tuşuyla bu kutucuk seçili hale getirilir. Tab tuşuyla ilerleyerek tamam butonu üzerinde Enter basılarak ayar kaydedilir. Jaws programı kapatılıp tekrar açılır.
64 bit mimariye sahip Windows işletim sistemi için;
Aslında yapılacaklar bir önceki başlıkla aynıdır. Ancak bu sefer ek olarak aşağıda belirtilecek dll dosyasının yine aşağıda belirtilecek adresli klasöre yapıştırılması gerekmektedir.
Windows Access bridge 64.dll
C:\Windows\System32
Adresindeki klasör açılır ve dosya buraya yapıştırılır. Eğer aynı adda zaten bir dosya var şeklinde uyarı mesajı görüntülenirse hedefteki dosyayı değiştir butonu enter ile tıklanarak yapıştırma işleminin tamamlanması sağlanır. Yine, bu dosyanın kopyalanabilmesi için yönetici izni gerekli ve benzeri şekilde uyarılar görüntülenirse, otomatik yönetici haklarıyla devam et ve benzeri olumlu mesajları içeren butonlar Enter ile tıklanarak işlemin tamamlanması sağlanmalıdır.
Son olarak Jaws programı kapatılıp tekrar açılır.
Bazen, dosyanın kullanımda olduğuna yönelik bir uyarı metni görüntülenir ve yapıştırma işlemi hiçbir şekilde gerçekleştirilemez. Bu durumda tercih edilecek iki seçenek bulunmaktadır.
Birinci seçenek: bilgisayarı, içine Nvda programının entegre edilmişolduğu DVD ya da usb bellek üzerinden çalışan bir Windows işletim sistemiyle başlatıp, yapıştırmayı bizzat kendimizin gerçekleştirmesidir.
İkinci seçenek: bilgisayarı güvenli modda başlatıp, yapıştırma işlemini gören bir kişiye yaptırmaktır. Çünkü güvenli mod ile açılan bir bilgisayarda bir çok önemli program, sürücüler, özellikle ses kartı ve dolayısıyla Jaws programı çalışmayacaktır. Güvenli modda başlattığımızda bir çok program çalışmayacağı için yapıştırma işlemi de engellenmeyecektir. Bilgisayarı güvenli modda başlatmak için bilgisayarın güç tuşuna bastıktan birkaç saniye sonra sürekli olarak F8 tuşuna basarak güvenli mod menüsünü yakalamak gerekmektedir.
Java Access Bridge özelliğinin çalışıp çalışmadığını anlamak için Uyap Döküman Editör programı açılmalı, gelen yazma alanına bir şeyler yazılmalı, ardından yazılan metin Jaws programı ile okutulmalıdır. Jaws, yazılmış olan metni seslendirebiliyorsa işlem tamamdır. Eğer seslendiremiyorsa, bilgisayar yeniden başlatılır ve yazılan metnin seslendirilip seslendirilmediği tekrar kontrol edilir. Jaws bu sefer de metni seslendiremiyorsa işlem başarılı olarak tamamlanamamış demektir.
Dosya aşağıdaki bağlantıdan indirilebilir.
https://yadi.sk/d/Xka2_PxU3PR4BX
Uyap Doküman Editör Programının indirme ve kurulum işlemleri aşağıda anlatılacaktır.
1.4-E-İMZA SÜRÜCÜLERİ
Elektronik İmza, usb dongle ile birlikte satılmaktadır. Bu usb dongle, "token cihazı" olarak adlandırılmaktadır. Token cihazının bilgisayara usb girişi üzerinden takılması, belge imzalamak için yeterli değildir. İmzalama yapılabilmesi için bu aygıtın sürücülerinin de bilgisayara yüklenmiş olması gerekmektedir. Burada standart bir anlatım yapmak mümkün değildir. Türkiyede, E-imza üretimine ve satışına yetkilendirilmiş birkaç tane kuruluş bulunmaktadır. herkes istediği firmadan E-imza satınalabilmektedir. Satın alınan kuruluşa göre sürücüler değişiklik göstermektedir. Ancak her kuruluş sattığı E-imzayı çalıştıracak sürücülerini kutudan çıkan CD içerisinde veveya web sayfası üzerinde sunmaktadır. Verilen talimatlara göre sürücülerin kurulması gerekmektedir.
Avukatlar tarafından E-imza, genellikle Tübitak veya Türkiye Barolar Birliği’nden satınalınmaktadır.
Aşağıda Tübitak ve TBB tarafından sağlanmış E-imza ile ilgili açıklamalar bulunmaktadır.
E-imzayı Tübitak’tan alanlar
www.kamusm.gov.tr
adresinden "sürücü yükleme" bağlantısını takip ederek sertifikalarını ve sürücülerini indirebilirler. Bu bağlantı takip edildiğinde; önce işletim sisteminin türü ve mimarisinin seçildiği, daha sonra da satın alınan E-imza sertifikasının ve Token cihazının türünün seçildiği seçim kutularında gerekli seçimler yapıldıktan sonra indirilecek sürücüler görüntülenecektir.
E-imzayı Türkiye Barolar Birliği’nden alanlar ise
www.barobirlik.org
adresine girip "e-imza basvurusu" bağlantısını takip etmelilerdir. Bubağlantı tıklandığında açılan pencerede "ust_Menu_05" adlı bağlantı tıklanarak sürücü yükleme sayfası açılmaktadır. Burada, Token cihazının türü seçilerek işlemlere başlanmalıdır.
Sürücüler bilgisayara yüklendikten sonra, token cihazı bilgisayara takılmalı, bir müddet beklenerek aygıtın kurulumunun tamamlanması gerçekleştirilmelidir. Token cihazı bilgisayara takıldığında küçük bir pencere açılır. Aygıt kurulumunun hangi aşamada olduğu bu pencereden takip edilir. Kurulum tamamlanmadan bu pencere kapatılmamalıdır. Aksi takdirde imzalama yapılamayacaktır. Bu işlemin yapılması esnasında bilgisayarın internete bağlı olması gerekmektedir.
Eğer kurulum sonunda bilgisayara Java’nın 64 bit mimariye sahip olan versiyonunun yüklenmesi gerektiği yönünde bir ileti görüntülenirse bu ileti dikkate alınmamalıdır. Bu ileti sürücülerin 32 bit mimariye sahip Java ile çalışmasını engellememektedir.
1.5-Mobil İmza
Mobil İmza GSM operatörleri tarafından sunulan, Elektronik İmza ile aynı hüküm ve koşullara tabi bir üründür. Kullanımı için bilgisayara herhangi bir sürücü yüklenmesi gerekmemektedir. Bu yönüyle Elektronik İmza’nın yanında ikinci bir yöntem olarak sıklıkla tercih edilmektedir. Kullanımı için akıllı telefon gerekmektedir. Bu hizmet 3 operatör (Turkcell, Avea ve Vodafone) tarafından da sunulmaktadır. Hizmetten yararlanabilmek için ilgili operatöre başvurmak gerekli olup, hizmet, aylık ücrete tabidir.
1.6-Uyap Döküman Editör
Uyap Döküman Editör, Adalet Bakanlığı tarafından kullanıma sunulmuş olan, Microsoft Word benzeri bir kelime işlemci yazılımıdır. Avukat Portal üzerinden gönderilecek dilekçelerin, Uyap Döküman Editör programıyla yazılması ve imzalanması gerekmektedir. Word Notepad Wordpad yahut da başka bir kelime işlemciyle yazılmış dilekçeler sisteme yüklenememektedir.
Uyap Döküman Editör, Microsoft Word programı gibi menülere sahiptir. Bu menüler üzerinden tıpkı Word programında olduğu gibi metin yazma, biçimlendirme işlemleri yapılabilmektedir ancak Uyap Döküman Editör’ün hem yazma alanı hem de menüleri Jaws tarafından seslendirilirken sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bazen yazılan yazıların üzerinde kelime kelime ya da satır satır dolaşılırken, imleç bir kelimenin üzerinde olduğu halde, Jaws burayı "boşluk" olarak seslendirmektedir. Bazen satır satır dolaşırken, Jaws, bir önceki ya da bir sonraki satırı seslendirmektedir. Bazen uyarı pencerelerindeki mesajlar okunmamakta, "boşluk" olarak seslendirilmektedir. Bu ve benzeri sorunlar her bilgisayarda oluşmaktadır. Bu sorunlar programın kullanılmasını güçleştirmekte ancak tamamıyla engellememektedir. Zaman içerisinde programın huyu suyu daha iyi anlaşılabilmekte, programın verdiği hatalarla belirli ölçüde başaçıkılabilmektedir.
UYAP Döküman Editör programının güncel sürümü,
Avukat.uyap.gov.tr
Adresli web sayfası üzerinde yer alan "Uyap Editör" bağlantısı tıklanarak indirilebilir.
indirilen program zip dosyası şeklinde sıkıştırılmış durumdadır. Yükleme yapmadan önce uygulama tuşuna basarak zipten kurtarma (çıkarma) işlemi yapılmalıdır. Programın kurulumunda herhangi bir farklılık bulunmamaktadır. Önce dosya zip’ten kurtarılır ardından kurulum dosyası üzerinde Uygulama tuşuna basılır. Ardından Aşağı Yön tuşuyla "yönetici olarak çalıştır" üzerine gelip, Enter tuşuna basarak kurulum başlatılır. Standart kurulum işlemiyle "ileri" ve "kur" butonları takip edilerek kurulum tamamlanmalıdır.
Uyap Doküman Editör programında yalnızca yazılan metin seslendirilmekte olup; dosya, düzen, biçim, araçlar gibi öğelerin yer aldığı üst menü, Jaws tarafından seslendirilememektedir. Eğer metin üzerinde detaylı biçim ayarları yapılmayacaksa, bu sürüm ile dilekçe oluşturulup, E-imza ile imzalanabilmektedir. Aslında imzalama işlemi de üst menüde yer alan bir işlemdir. Fakat buna F7 kısa yolu tanımlanmıştır. Bu nedenle üst menüye girmeye gerek olmaksızın yalnızca F7 tuşuna basarak imzalama işlemi gerçekleştirilebilmektedir.
Daha stabil bir deneyim için her zaman programların en son versiyonlarının kullanımı tavsiye edilir. Bu tavsiye Uyap Döküman Editör programı için de geçerlidir.
(Yorum yazmak için tıklayın)
Ekleyen: Guven | (Şikâyet et)
Bilgisayarı ekran okuma programıyla kullanan kör avukatlar için UYAP aracılığıyla elektronik imzalı dilekçe oluşturmak ve elektronik imza ile avukat.uyap.gov.tr adresinde yer alan avukat portal üzerinde oturum açarak dava dosyalarını kontrol etmekle ilgili 2013 yılında bir yazılı anlatım yapmıştım. Aradan geçen süreçte kullanılan programlar güncellendi. Avukat Portal arayüzünde bazı değişiklikler oldu ve anlatımı yenileme ihtiyacı oluştu. Bu nedenle yeni bir yazılı anlatım yaptım. Umarım yeni başlayanlar için iyi bir rehber olur.
Aşağıdaki anlatım; Jaws For Windows programının 2018 ve üstü versiyonlarının kurulu olduğu, Windows 7, Windows 8 ve Windows 10 işletim sistemlerinde 32 ya da 64 bit mimari fark etmeksizin geçerlidir. İşletim sistemi versiyonuna göre bazı ufak farklılıklar olabilir. Ancak temel mantık aynıdır.
Daha önce yapmış olduğum yazılı anlatımın hızla yayıldığını gördüğüm için küçük bir hatırlatma yapmak istiyorum. Ben; bilgisayarı Jaws For Windows adlı ekran okuyucusuyla kullanan, Ankara ilinde görev yapan bir kamu avukatıyım. Bilgisayar programlama işiyle uğraşmadığım gibi UYAP’ın geliştirilmesinde de herhangi bir görev almadım. Bu nedenle aşağıda anlatılanlar, UYAP hakkında genel bir klavuz değil mesleğimi yaparken, arkadaşlarımdan edinmiş olduğum bilgiler ve kendi kişisel tecrübelerimdir. Bu vesileyle bilgilerini benimle paylaşan, başlarını ağrıttığım tüm arkadaşlarıma da teşekkür ediyorum. Bu anlatımın oluşumunda onların da çok büyük payı bulunmaktadır.
Programın kullanımı herkesin kendi alışkanlıklarına göre değişiklik gösterebilir. İşin temel mantığı keşvedildikten sonra, her kullanıcı kendi yöntemini oluşturacaktır.
Bu yazıda öncelikle, gerekli programlar belirtilecek, ardından UYAP Doküman Editör programıyla dilekçe yazma ve imzalama işlemleri anlatılacaktır. Bunun ardından Avukat Portal üzerinde e-imza ile oturum açarak dava dosyalarının incelenmesi ve Avukat Portal’da yapılabilecek diğer işlemler incelenecektir.
1-GEREKLİ PROGRAMLAR VE SÜRÜCÜLERİN YÜKLENMESİ
1.1-Google Chrome Adlı İnternet Tarayıcısı
Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi tarafından yapılan duyurularda, portalların sadece gogle chrome adlı internet tarayıcısıyla kullanılabileceği belirtilmektedir. Bu nedenle mozilla firefox, internet Explorer, Microsoft edge gibi diğer tarayıcıların kullanımı şimdilik mümkün değildir. Bu noktada ek bir bilgi daha vermek yerinde olacaktır. İleride yapılacak çalışmalarla diğer tarayıcıların kullanımı mümkün olabilecekse de körlerin uzun yıllardır yoğun olarak kullandığı geleneksel internet Explorer adlı tarayıcının kullanılması ihtimali mümkün görülmemektedir çünkü Microsoft bu tarayıcıyı artık desteklememektedir. Microsoft tarafından artık geliştirilmeyen desteklenmeyen bir tarayıcı için çalışma yapılmayacağı tahmin edilmektedir.
Google chrome internet tarayıcısı,
https://www.google.com/intl/tr_ALL/chrome/
adresinden "chrome’u indirin" düğmesi tıklanarak indirilebilir.
Not: bu tarayıcı, bilgisayar internete bağlı olduğunda otomatik olarak güncellenmektedir. Bu nedenle versiyon kontrolü yapmaya ihtiyaç bulunmamaktadır.
1.2-Java Programının 32 Bit Mimariye Sahip Son Sürümü
Uyap Döküman Editör programı üzerinde dilekçe yazabilmek ve Avukat Portal üzerinde e-imza ile oturum açabilmek için kullandığımız programlar Java tabanında oluşturulmuştur. Bu nedenle bu işlemleri gerçekleştirebilmek için bilgisayarımızda Java programının kurulu olması gerekmektedir.
Önceki yıllarda, Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi tarafından Java programının 6.37 versiyonunun kurulu olması, kesinlikle güncelleme yapılmaması tavsiye edilmekteydi. Ancak son 1 yıldır Java programının en son sürümü kullanılabilmekte ve kullanılması tavsiye edilmektedir.
Google ve benzeri herhangi bir arama motoruna "32 bit java indir" benzeri bir ifade ile arama yaptırıp, gelen ilk sonuçlar arasında yer alması muhtemel Java’nın resmi web sayfasından en son sürümün indirme işlemi gerçekleştirilebilmektedir. Program sürekli güncellendiğinden burada indirme bağlantısı paylaşılamamaktadır çünkü paylaşılan bağlantı, yeni bir sürümün yayınlanmasıyla geçersiz hale gelecektir.
Eğer indirme Java’nın resmi web sayfası üzerinden gerçekleştirilmişse indirilen program java’nın kurulum dosyası değil javanın indirilmesini ve kurulumunu başlatacak bir kısa yol dosyası olacaktır. Bu nedenle Java’nın kurulumu esnasında bilgisayarın internete bağlı olması gerekmektedir. Aksi takdirde kurulum gerçekleşmeyecektir.
Javanın son sürümünün kullanılmaması halinde de işlemler gerçekleştirilebilecektir ancak sürekli olarak java’yı güncellemek isteyip istemediğimiz sorulacaktır. Bu nedenle son sürüm kullanılması tercih edilmelidir.
Bilgisayarımızda yalnızca bir tane java yüklü olmalıdır. javanın birden fazla sürümü yüklü durumda olduğunda, çeşitli hatalar oluşmaktadır. Yüklü olan java programlarını, denetim masasındaki program ekle kaldır menüsü içinden kontrol edebilirsiniz.
Bilgisayarda 64 bit mimariye sahip bir işletim sistemi yüklü olsa bile javanın 32 bit mimariye sahip olan sürümünün kurulması gerekmektedir. Aksi takdirde ek ayarlar yapılmasına ihtiyaç duyulacaktır.
1.3-Java Access Bridge
Jaws programı Java tabanlı programların ara yüzlerini seslendirememektedir. Bu nedenle Java programı kurulduktan sonra, Java Access Bridge özelliğinin etkinleştirilmesi gerekmektedir. İşletim sisteminin 32 bit ya da 64 bit mimariye sahip olması durumuna göre etkinleştirme işlemi farklılık göstermektedir.
32 bit mimariye sahip Windows işletim sistemi için;
Denetim Masası’na girip, Tab tuşuyla Erişim Kolaylığı’na kadar ilerleyip Enter tuşuyla giriş yapılır. Şimdi imleç, Erişim Kolaylığı Merkezi üzerindedir. Bir kere daha Enter tuşuna basılarak, Erişim Kolaylığı Merkezi penceresi açılır. Tab tuşuyla Java Access Bridge adlı seçim kutusuna kadar gelip, Boşluk tuşuyla bu kutucuk seçili hale getirilir. Tab tuşuyla ilerleyerek tamam butonu üzerinde Enter basılarak ayar kaydedilir. Jaws programı kapatılıp tekrar açılır.
64 bit mimariye sahip Windows işletim sistemi için;
Aslında yapılacaklar bir önceki başlıkla aynıdır. Ancak bu sefer ek olarak aşağıda belirtilecek dll dosyasının yine aşağıda belirtilecek adresli klasöre yapıştırılması gerekmektedir.
Windows Access bridge 64.dll
C:\Windows\System32
Adresindeki klasör açılır ve dosya buraya yapıştırılır. Eğer aynı adda zaten bir dosya var şeklinde uyarı mesajı görüntülenirse hedefteki dosyayı değiştir butonu enter ile tıklanarak yapıştırma işleminin tamamlanması sağlanır. Yine, bu dosyanın kopyalanabilmesi için yönetici izni gerekli ve benzeri şekilde uyarılar görüntülenirse, otomatik yönetici haklarıyla devam et ve benzeri olumlu mesajları içeren butonlar Enter ile tıklanarak işlemin tamamlanması sağlanmalıdır.
Son olarak Jaws programı kapatılıp tekrar açılır.
Bazen, dosyanın kullanımda olduğuna yönelik bir uyarı metni görüntülenir ve yapıştırma işlemi hiçbir şekilde gerçekleştirilemez. Bu durumda tercih edilecek iki seçenek bulunmaktadır.
Birinci seçenek: bilgisayarı, içine Nvda programının entegre edilmişolduğu DVD ya da usb bellek üzerinden çalışan bir Windows işletim sistemiyle başlatıp, yapıştırmayı bizzat kendimizin gerçekleştirmesidir.
İkinci seçenek: bilgisayarı güvenli modda başlatıp, yapıştırma işlemini gören bir kişiye yaptırmaktır. Çünkü güvenli mod ile açılan bir bilgisayarda bir çok önemli program, sürücüler, özellikle ses kartı ve dolayısıyla Jaws programı çalışmayacaktır. Güvenli modda başlattığımızda bir çok program çalışmayacağı için yapıştırma işlemi de engellenmeyecektir. Bilgisayarı güvenli modda başlatmak için bilgisayarın güç tuşuna bastıktan birkaç saniye sonra sürekli olarak F8 tuşuna basarak güvenli mod menüsünü yakalamak gerekmektedir.
Java Access Bridge özelliğinin çalışıp çalışmadığını anlamak için Uyap Döküman Editör programı açılmalı, gelen yazma alanına bir şeyler yazılmalı, ardından yazılan metin Jaws programı ile okutulmalıdır. Jaws, yazılmış olan metni seslendirebiliyorsa işlem tamamdır. Eğer seslendiremiyorsa, bilgisayar yeniden başlatılır ve yazılan metnin seslendirilip seslendirilmediği tekrar kontrol edilir. Jaws bu sefer de metni seslendiremiyorsa işlem başarılı olarak tamamlanamamış demektir.
Dosya aşağıdaki bağlantıdan indirilebilir.
https://yadi.sk/d/Xka2_PxU3PR4BX
Uyap Doküman Editör Programının indirme ve kurulum işlemleri aşağıda anlatılacaktır.
1.4-E-İMZA SÜRÜCÜLERİ
Elektronik İmza, usb dongle ile birlikte satılmaktadır. Bu usb dongle, "token cihazı" olarak adlandırılmaktadır. Token cihazının bilgisayara usb girişi üzerinden takılması, belge imzalamak için yeterli değildir. İmzalama yapılabilmesi için bu aygıtın sürücülerinin de bilgisayara yüklenmiş olması gerekmektedir. Burada standart bir anlatım yapmak mümkün değildir. Türkiyede, E-imza üretimine ve satışına yetkilendirilmiş birkaç tane kuruluş bulunmaktadır. herkes istediği firmadan E-imza satınalabilmektedir. Satın alınan kuruluşa göre sürücüler değişiklik göstermektedir. Ancak her kuruluş sattığı E-imzayı çalıştıracak sürücülerini kutudan çıkan CD içerisinde veveya web sayfası üzerinde sunmaktadır. Verilen talimatlara göre sürücülerin kurulması gerekmektedir.
Avukatlar tarafından E-imza, genellikle Tübitak veya Türkiye Barolar Birliği’nden satınalınmaktadır.
Aşağıda Tübitak ve TBB tarafından sağlanmış E-imza ile ilgili açıklamalar bulunmaktadır.
E-imzayı Tübitak’tan alanlar
www.kamusm.gov.tr
adresinden "sürücü yükleme" bağlantısını takip ederek sertifikalarını ve sürücülerini indirebilirler. Bu bağlantı takip edildiğinde; önce işletim sisteminin türü ve mimarisinin seçildiği, daha sonra da satın alınan E-imza sertifikasının ve Token cihazının türünün seçildiği seçim kutularında gerekli seçimler yapıldıktan sonra indirilecek sürücüler görüntülenecektir.
E-imzayı Türkiye Barolar Birliği’nden alanlar ise
www.barobirlik.org
adresine girip "e-imza basvurusu" bağlantısını takip etmelilerdir. Bubağlantı tıklandığında açılan pencerede "ust_Menu_05" adlı bağlantı tıklanarak sürücü yükleme sayfası açılmaktadır. Burada, Token cihazının türü seçilerek işlemlere başlanmalıdır.
Sürücüler bilgisayara yüklendikten sonra, token cihazı bilgisayara takılmalı, bir müddet beklenerek aygıtın kurulumunun tamamlanması gerçekleştirilmelidir. Token cihazı bilgisayara takıldığında küçük bir pencere açılır. Aygıt kurulumunun hangi aşamada olduğu bu pencereden takip edilir. Kurulum tamamlanmadan bu pencere kapatılmamalıdır. Aksi takdirde imzalama yapılamayacaktır. Bu işlemin yapılması esnasında bilgisayarın internete bağlı olması gerekmektedir.
Eğer kurulum sonunda bilgisayara Java’nın 64 bit mimariye sahip olan versiyonunun yüklenmesi gerektiği yönünde bir ileti görüntülenirse bu ileti dikkate alınmamalıdır. Bu ileti sürücülerin 32 bit mimariye sahip Java ile çalışmasını engellememektedir.
1.5-Mobil İmza
Mobil İmza GSM operatörleri tarafından sunulan, Elektronik İmza ile aynı hüküm ve koşullara tabi bir üründür. Kullanımı için bilgisayara herhangi bir sürücü yüklenmesi gerekmemektedir. Bu yönüyle Elektronik İmza’nın yanında ikinci bir yöntem olarak sıklıkla tercih edilmektedir. Kullanımı için akıllı telefon gerekmektedir. Bu hizmet 3 operatör (Turkcell, Avea ve Vodafone) tarafından da sunulmaktadır. Hizmetten yararlanabilmek için ilgili operatöre başvurmak gerekli olup, hizmet, aylık ücrete tabidir.
1.6-Uyap Döküman Editör
Uyap Döküman Editör, Adalet Bakanlığı tarafından kullanıma sunulmuş olan, Microsoft Word benzeri bir kelime işlemci yazılımıdır. Avukat Portal üzerinden gönderilecek dilekçelerin, Uyap Döküman Editör programıyla yazılması ve imzalanması gerekmektedir. Word Notepad Wordpad yahut da başka bir kelime işlemciyle yazılmış dilekçeler sisteme yüklenememektedir.
Uyap Döküman Editör, Microsoft Word programı gibi menülere sahiptir. Bu menüler üzerinden tıpkı Word programında olduğu gibi metin yazma, biçimlendirme işlemleri yapılabilmektedir ancak Uyap Döküman Editör’ün hem yazma alanı hem de menüleri Jaws tarafından seslendirilirken sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bazen yazılan yazıların üzerinde kelime kelime ya da satır satır dolaşılırken, imleç bir kelimenin üzerinde olduğu halde, Jaws burayı "boşluk" olarak seslendirmektedir. Bazen satır satır dolaşırken, Jaws, bir önceki ya da bir sonraki satırı seslendirmektedir. Bazen uyarı pencerelerindeki mesajlar okunmamakta, "boşluk" olarak seslendirilmektedir. Bu ve benzeri sorunlar her bilgisayarda oluşmaktadır. Bu sorunlar programın kullanılmasını güçleştirmekte ancak tamamıyla engellememektedir. Zaman içerisinde programın huyu suyu daha iyi anlaşılabilmekte, programın verdiği hatalarla belirli ölçüde başaçıkılabilmektedir.
UYAP Döküman Editör programının güncel sürümü,
Avukat.uyap.gov.tr
Adresli web sayfası üzerinde yer alan "Uyap Editör" bağlantısı tıklanarak indirilebilir.
indirilen program zip dosyası şeklinde sıkıştırılmış durumdadır. Yükleme yapmadan önce uygulama tuşuna basarak zipten kurtarma (çıkarma) işlemi yapılmalıdır. Programın kurulumunda herhangi bir farklılık bulunmamaktadır. Önce dosya zip’ten kurtarılır ardından kurulum dosyası üzerinde Uygulama tuşuna basılır. Ardından Aşağı Yön tuşuyla "yönetici olarak çalıştır" üzerine gelip, Enter tuşuna basarak kurulum başlatılır. Standart kurulum işlemiyle "ileri" ve "kur" butonları takip edilerek kurulum tamamlanmalıdır.
Uyap Doküman Editör programında yalnızca yazılan metin seslendirilmekte olup; dosya, düzen, biçim, araçlar gibi öğelerin yer aldığı üst menü, Jaws tarafından seslendirilememektedir. Eğer metin üzerinde detaylı biçim ayarları yapılmayacaksa, bu sürüm ile dilekçe oluşturulup, E-imza ile imzalanabilmektedir. Aslında imzalama işlemi de üst menüde yer alan bir işlemdir. Fakat buna F7 kısa yolu tanımlanmıştır. Bu nedenle üst menüye girmeye gerek olmaksızın yalnızca F7 tuşuna basarak imzalama işlemi gerçekleştirilebilmektedir.
Daha stabil bir deneyim için her zaman programların en son versiyonlarının kullanımı tavsiye edilir. Bu tavsiye Uyap Döküman Editör programı için de geçerlidir.
(Yorum yazmak için tıklayın)
Ekleyen: Guven | (Şikâyet et)
UYAP Doküman Editör programını Jaws 15 ile kullanıyorum ben. Bu sürümde yazma alanındaki imlecin metin kayması ve menülere ulaşamama sorunu yaşamıyorum. (Yorum yazmak için tıklayın)
Ekleyen: Anonim | (Şikâyet et)
Ekleyen: Anonim | (Şikâyet et)
Tüm işletim sistemleri için java indirme bağlantısı: https://www.java.com/tr/download/manual.jsp
Bu bağlantıyı tıkladığnızda ilk tablodaki, "windows için java çevrim içi" indirme bağlantısına tıklayın (32 bit diye belirtmiyor; 64 bit'i ayrıca belirtiyor. Siz belirtmeyeni indirin, o 32 bit olacak. (Yorum yazmak için tıklayın)
Ekleyen: Anonim | (Şikâyet et)
Bu bağlantıyı tıkladığnızda ilk tablodaki, "windows için java çevrim içi" indirme bağlantısına tıklayın (32 bit diye belirtmiyor; 64 bit'i ayrıca belirtiyor. Siz belirtmeyeni indirin, o 32 bit olacak. (Yorum yazmak için tıklayın)
Ekleyen: Anonim | (Şikâyet et)
Önceki İpucu: İtmeli Bisikletle Küçük Çocuğu Gezdirmek | Sonraki İpucu: Rakı Hazırlamak ve Rakı Servisi Yapmak